Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Davut Alptekin, 25 Nisan Dünya Sıtma Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, dünya genelinde sıtma vakalarının azalsa da ciddi boyutlarda sürdüğünü, sivrisineklerle etkin mücadelenin sadece sıtma değil, yeni ortaya çıkan tehlikeli viral hastalıklar açısından da hayati olduğunu vurguladı.

KÜRESEL BIR HALK SAĞLIĞI SORUNU 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, sıtma hâlâ her yıl yüz binlerce insanın ölümüne yol açıyor. Son dört yıldaki vaka ve ölüm sayıları şu şekilde:

- 2020: 241 milyon vaka – 645.000 ölüm
- 2021: 247 milyon vaka – 619.000 ölüm
- 2022: 249 milyon vaka – 608.000 ölüm
- 2023: 263 milyon vaka – 597.000 ölüm

Prof. Dr. Alptekin, DSÖ’nün Kasım 2024 itibarıyla 44 ülkeyi sıtmadan arınmış olarak sertifikalandırdığını; sıtmanın hâlâ 83 ülkede görüldüğünü, ancak 25’inde yıllık vaka sayısının 10’un altına düştüğünü belirtti.

AŞI GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI TARIHI NITELIKTE

Sıtmanın önlenmesi açısından en önemli gelişmelerden biri, aşı çalışmaları oldu. İlk sıtma aşısı olan RTS,S/AS01, 2021 yılında Sahra Altı Afrika'da çocuklara uygulanmaya başlandı. Ardından 2023 yılında R21/Matrix-M aşısı da onaylandı. Bu gelişmeler, sıtmanın kontrol altına alınmasında dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

TÜRKİYE'NİN SITMA ILE MÜCADELESİNDE ADANA’NIN TARIHI ROLÜ

Prof. Dr. Alptekin, Türkiye’nin sıtma ile mücadelesinde Adana’nın özel bir yere sahip olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:

“Atatürk, 1925 yılında Adana’yı ziyaretinde sıtma vakalarının çokluğunu görerek müdahale talimatı vermiştir. Bu kapsamda 1928’de Adana’da Sıtma Enstitüsü kurulmuştur. Bu enstitü, DSÖ’nün desteğiyle hem eğitim hem de sahada mücadele açısından çok önemli bir merkez olmuştur.”