Sevgili okur, Ben Z Kuşağının Avukatı Yaprak Karakaya. Hukukun sert kurallarını felsefenin sonsuz sorularıyla yumuşatan, bazen Kant okuyup “Özgür irade gerçekten var mı?” diye kafa yoran, bazen de Z Kuşağının çözüme kavuşmayan sorularına yanıt ararken Google’da kaybolan biriyim. Bu, benim ilk köşe yazım ve konu seçimimde Z Kuşağının en favori sorusuna çözüm üretmeyi bir borç bildim: “Almanya’da nasıl çalışabilirim?”   Çünkü birçoğumuzun kafasında şu düşünce var:   “Abi Avrupa’ya gitmeliyiz. Abi ben Almanya’ya gidiyorum!”   Son dönemde bu cümleyi duymadığım tek bir gün bile olmadı.   Kiminle konuşsam ya Google’a “Almanya iş ilanları” yazıyor ya da YouTube’da “Almanya’da yaşamak” videosu açıyor. Üçüncü aşama ise kaçınılmaz: Uçak bileti fiyatlarını kontrol etmek.   Ama işte tam burada Almanya’nın soğuk yüzlü, prosedür bağımlısı bürokratı kapıyı açıyor ve soruyor:   “Önce şu denklik işini hallettik mi bakalım?”   Ve işte burada Almanya hayali, evrak dağlarıyla dolu bir kâbusa dönüşüyor.   Denklik (Anerkennung): Almanya “Diplomanı Görelim” Diyor   Öncelikle, şu efsaneyi yıkalım:   Doğru bilinen yanlış; “Diplomamı aldım, Almanya zaten eleman arıyor, giderim başlarım.” Doğru; “Diplomanı aldın ama Almanya önce ‘Sen bizim standartlarımıza uygun musun?’ diye soruyor.”   Almanya buna o kadar ciddi yaklaşıyor ki, Foucault yaşasaydı “Disiplin ve Denetim Toplumu” kitabına ek yapardı.   Yani, Almanya “Sana iş var ama önce şu bürokratik labirentten bir çık bakalım” diyor.   Ve bu süreç restoran açmaya çalışırken karşılaşacağın prosedürlere benziyor: “Önce ruhsatını görelim.”  “Hijyen belgen var mı?” “Yangın tüpü aldın mı?”   Almanya da aynı tavırla “Eğitimin bizim standartlarımızla uyumlu mu?” diye soruyor.   Ve işin kötü yanı, cevabı hemen vermiyor.   Denklik Gerektiren ve Gerektirmeyen Meslekler   Denklik gerektiriyor mu, gerektirmiyor mu? İşte en kritik soru bu.   Denklik Gerektiren Meslekler (Reglementierte Berufe)   Eğer aşağıdaki mesleklerden birine sahipsen, denklik almadan çalışma şansın sıfır:                 Doktor, diş hekimi, eczacı                 Hemşire, hasta bakıcı                 Öğretmen                 Mühendis (Elektrik, makine, inşaat, kimya vb.)                 Avukat (Almanya’da hukuk tamamen farklı olduğu için süreç iki kat daha uzun ve çetrefilli)   Bu mesleklerde, Türkiye’den aldığın diploma Almanya’da otomatik olarak geçerli değil.   Eksik derslerin veya yeterliliğin yoksa tam denklik alabilirsin. Ama Almanya “Sen eksik kalmışsın” diyorsa, önce kurslara girmen veya sınavları geçmen gerekiyor.   Denklik Gerektirmeyen Meslekler   Bu mesleklerde denklik zorunlu değil, ama iş bulmadan gidemezsin.                 Yazılımcı, IT uzmanı                 Grafik tasarımcı, sanatçı                 Pazarlama uzmanı, müşteri temsilcisi   Ancak burada da büyük bir “AMA” var:   Denklik gerekmese bile, iş bulmadan gidemezsin.   Özetle:                 Denklik gerektiren bir mesleğin varsa, önce eğitiminin onaylanması şart.                 Denklik gerektirmeyen bir mesleğin varsa, iş bulmadan gidemezsin.   Denklik Süreci: Evrak Savaşına Hoş Geldin   Almanya’ya gidip çalışmak istiyorsan, “Ben geldim!” diyerek kapıyı açamazsın. Önce “Eğitimini bize kanıtla” diyen bir Alman bürokrasi duvarına toslarsın.   Bu duvarı aşmak için şu belgeleri hazırlaman gerekiyor:                 Diploma ve transkript (Almanca çeviri ve noter tasdiki gerekiyor)                 Çalışma belgesi ve referanslar                 Pasaport ve kimlik belgeleri                 Almanca dil yeterlilik belgesi (B1-B2, bazı mesleklerde C1)                 Meslekle ilgili ek sertifikalar ve eğitim belgeleri                 CV ve motivasyon mektubu   Belgeleri topladıktan sonra www.anerkennung-in-deutschland.de üzerinden başvurunu yapıyorsun.   Ve bekliyorsun.   Ve biraz daha bekliyorsun.   Tam “Tamam, oldu bu iş” dediğin anda “Şu ek belgeyi de istiyoruz” e-postası düşüyor.   İşte burada Almanya’nın bürokrasi aşkıyla tanışıyorsun.   Denklik Başvuru Ücreti Ne Kadar?   Denklik başvurusu için 200 ila 600 Euro arasında bir harç ödemen gerekiyor.   Ancak burada bitmiyor:                 Belge çevirileri: 50-100 Euro                 Noter tasdikleri: Belge başına 30-50 Euro                 Ek kurs veya sınav gerekiyorsa: 1000 Euro’ya kadar çıkabiliyor   Bütün bu masrafları düşününce, “Ben kaçayım” dediğin Almanya’ya gitmek için önce bir servet harcaman gerekebilir.   Sonuç: Denklik Almak Zor mu?   Evet, süreç uzun, masraflı ve bolca e-mail içeriyor. Almanya diplomanı alıp “Hadi gel çalış” demiyor. Önce eksiklerini tamamlamanı bekliyor.   Ama asıl soru şu:   “Gerçekten Almanya’da mesleğini yapmak istiyor musun, yoksa bu sadece geçici bir heves mi?”   Çünkü bu süreç bir sabah uyanıp “Hadi gidiyorum” demekle olacak bir şey değil.   Sonuçta hayaller Almanya ama gerçekler, bir e-posta kutusunda “Eksik belgeniz var” yazısını görmek olabilir.   Ve unutma:   Almanya’ya gitmeden önce, Almanca bilmemenin “Bir” sipariş etmek dışında hiçbir işe yaramayacağını da hesap etmelisin.   Yoksa Almanya’da şöyle bir sahneyle karşılaşman an meselesi:                 Sen: “Excuse me, do you speak English?”                 Alman memur: “Nein.”                 Sen: “O zaman Almanca mı konuşuyoruz? Ben B1’imi yeni aldım ama neyse deneyelim…”   Ve işte o an, denklik sürecinin sadece bir başlangıç olduğunu fark ediyorsun…   Saygılarımla… YAPRAK KARAKAYA Avukat | Founder of Akdeniz KSK Mesleki Uzmanlık yaprakkarakaya@gmail.com